Thôn Thanh Hà là vùng đất nơi có một nhánh sông rất nhỏ của sông La Giang chảy qua, gọi là Thanh Hà, thuộc về quận Thanh Nguyên, huyện Trung Nam. Nơi này thuộc vùng giàu có của Đông Nam, thôn Thanh Hà thuận tiện thuỷ lợi, có nhiều ruộng tốt, ở vùng này coi như là thôn xóm tốt nhất. Trong thôn có trăm gia đình, mọi nhà đều có đất đai, không nhà nào phải chịu cảnh khốn khó.

Đối với Tôn mẫu chạy nạn mà tới, lí trưởng rất là đồng tình, nhìn hai hài tử xanh xao vàng vọt, cũng động lòng trắc ẩn, Tôn mẫu hỏi thủ tục định cư, tam lão trong thôn thương lượng xong, đều đồng ý. Sau đó, Tôn mẫu liền tặng một phần lễ cho nương tử lí trưởng, chuyện hộ tịch, lí trưởng cũng đã nhận làm.

Trong tay Tôn mẫu có bạc, vẫn còn hai mươi mấy lượng có hơn, là tiền để dành nhiều năm của Tôn gia, cộng thêm một chút đồ trang sức đeo tay, sau khi xây nhà tranh đơn sơ, còn nhờ lí trưởng mua năm mẫu ruộng nước trung thượng ở nơi cạnh con sông, lại ở trên núi phía sau thôn, mở ra hai mẫu ruộng cạn. Khó khăn sinh sống qua ngày.

Một nữ tử, muốn nuôi nấng hài tử, thật sự là khó khăn khiến cho người ta không chỉ đau đầu, mà còn mệt nhọc nữa, ở một nơi thuần phác như thế này, vốn không thiếu những kẻ lưu manh, cho dù Tôn mẫu không sợ hãi, nhưng nàng còn phải trông nom hài tử, đất đai. Sau lần ruộng nước bị khô, Tôn mẫu hạ quyết tâm, nàng phải tìm người đàn ông để dựa vào, nếu không cuộc sống tuyệt đối khó có thể tốt lên!

Chọn người rất quan trọng, nàng phải suy nghĩ cho hài tử, không thể hại hài tử, nếu không nàng thật có lỗi đối với trượng phu đã chết đi. Chuyện này nhờ nương tử của lí trưởng để lộ ra ngoài, bà ấy quen biết rộng rãi hơn nhiều so với Tôn mẫu. Nương tử lí trưởng cũng biết chuyện những tên lưu manh bắt nạt người, bởi vì Tôn mẫu thường xuyên tới đây, đưa chút ít vật nhỏ, nương tử lí trưởng khen nàng biết làm người, còn nói trượng phu cảnh cáo một trận. Nhưng những tên lưu manh này mặt ngoài lưu loát đáp ứng, nhưng vẫn lén lút gây tội, bản lãnh lá mặt lá trái không nhỏ, hoàn toàn khiến cho bọn họ không có biện pháp.

Đối với ý định này của Tôn mẫu, nương tử lí trưởng gật đầu đáp ứng, quả thật , những tên lưu manh này sở dĩ dám làm như thế, chính là vì Tôn mẫu là người bên ngoài, ở trong thôn không có tộc nhân thân thích, quan trọng hơn chút là không có trượng phu, tiểu nhi quả phụ, khi dễ cũng không có ai ra mặt.

Chuyện này không gấp được, muốn tìm một người thoả đáng, rất khó. Tôn mẫu vừa chờ tin tức, vừa liều mạng làm việc, sống tạm qua ngày thật là một chuyện không dễ dàng.

Đại khái là qua hai tháng sau, nương tử lí trưởng nhờ người tìm chọn, ở phía bắc thôn Thanh Hà có một gia đình sống dựa vào sườn núi, vị này năm ngoái thê tử ngã bệnh qua đời, để lại một trai một gái, điều kiện trong nhà không tệ, ruộng nước cũng có hai mươi ba mẫu, ruộng cạn mười mẫu, lại càng tốt hơn chính là, bản thân hắn là một thợ mộc thủ nghệ không tệ, mặc dù lớn hơn Tôn mẫu năm tuổi, nhưng lúc này muốn tìm, điều kiện của hắn là tốt nhất.

Tôn mẫu gặp mặt một lần, nữ tử tái giá, không có nhiều so đo như vậy, có câu nói 'Một gả nhìn cha mẹ, hai gả tự thân tới ', hai người cảm thấy hợp với nhau, cũng đáp ứng. Không bao lâu sau, Tôn mẫu cùng với vị họ Chu này, dựa vào nhau mà sống.

••••••••

"Nhìn đi nhìn đi, đó mới là tôn nữ ruột chứ, nha đầu con phải để ta nói mấy lần mới được đây, làm ít đi một chút, con làm nhiều hơn nữa, cũng không lấy được tiền! Cả ngày không rảnh rỗi, cướp việc nọ việc kia, bọn nó thêu hoa bán lấy tiền, ta nói để con đi theo học một chút, hừ, lão già kia làm như không nghe thấy, hoàn toàn không coi con là con gái, con còn làm hăng say, bị bắt nạt sỉ nhục về đến nhà cũng không lên tiếng!" Tôn mẫu nhìn thấy trên đầu Chu Đồng có cây trâm hoa văn bằng đồng, hỏi Chu Hải, nói là bà nội nó mua cho nó, bực bội khó nhịn, lôi Tôn Huệ ra quở trách một hồi.

Chuyện này còn liên quan đến một chuyện trước đó nữa, trước kia lúc Chu nãi nãi còn trẻ đã làm tú nương, tay nghề thêu thùa rất tốt, hiện tại mỗi tháng thêu chút đồ, cũng có thể thu vào hơn một trăm đồng, đây là vì mắt bà hiện giờ đã không còn tốt, trước kia bà dựa vào bản lãnh này, giúp nhi tử tích góp gia nghiệp từng chút một. Bà chỉ có hai đứa cháu đều là con Chu Hải, đối với nữ nhi của con trai duy nhất, lại càng không có chuyện không dạy. Tôn mẫu vốn định để cho Tôn Huệ cũng đi theo học, có thủ nghệ này, tương lai xuất giá cũng là một điều kiện tốt, nói rõ với Chu mẫu, ai biết Chu mẫu làm như không nghe thấy, căn bản là không để ý, chuyện này khiến cho Tôn mẫu nghẹn một trận , bây giờ suy nghĩ một chút cũng không thoải mái.

Tôn Huệ biết mẫu thân muốn tốt cho mình, nhưng nàng quả thậtkhông thể mặt dày như vật, nàng biết rõ mình cùng Chu gia chẳng có bao nhiêu liên quan, ngay cả thân thích cũng không phải, Chu gia có thể nhận tỷ đệ hai nàng cùng nhau ở, việc ăn uống cũng cung cấp đã coi như rất tốt rồi. Nàng lao động luôn tay luôn chân, chẳng qua là vì báo đáp Chu gia thu nhận. Về phần thêu, nàng muốn học, nhưng cũng biết, tay nghề cổ đại này cũng không dễ truyền ra ngoài, sao có thể học không công được. Chu nãi nãi không muốn dạy, Tôn Huệ cũng không để ở trong lòng.

Thấy mẫu thân quả thật mất hứng, Tôn Huệ đi qua an ủi: "Mẹ, mẹ cũng biết tính con mà, vô cùng ngốc nghếch, việc quá tinh tế không học được! Huống chi, không phải mẹ còn có khung dệt ư, con cũng đi theo mẹ học, hiện tại cũng có thể dệt vải rồi, mỗi tháng cũng có chút ít thu vào." Nam canh nữ chức, nữ tử dệt vải, coi như là một loại phương pháp bình thường để phụ giúp gia đình. Hơn nữa cần phải nói rõ, những gia đình nhỏ bình thường sẽ không đi mua vải mà là do chính mình dệt vải làm y phục, nhưng loại vải vóc này cũng không cao cấp, cho nên ở trong thôn thường gặp nhất chính là loại y phục được may bằng vải dệt thủ công có màu xám tro.

Tính tình nữ nhi, sao Tôn mẫu có thể không biết? Biết nói cũng sẽ không nghe, mấy năm nay cũng nói đủ rồi, liếc mắt, gõ lên đầu nữ nhi một cái: "Con nha, sớm muộn sẽ có lúc con hối hận, xem đến khi đó con có khóc không! Cầm đi, số tiền này để đi trong trấn mua cây trâm đeo đi, tiểu nữ hài nhi phải xinh đẹp một chút." Từ trong tay áo móc ra hà bao, móc ra một đồng tiền đưa cho nữ nhi.

Nhìn tiền trong tay mẹ, Tôn Huệ im lặng, biết đây nhất định là lấy được từ trong tay kế phụ keo kiệt: "Mẹ, mẹ cầm tiền của Chu thúc phụ, bị Chu nãi nãi biết rồi, khẳng định sẽ kêu la đó." Mẹ gả cho Chu thúc phụ làm vợ kế, cũng chưa từng đánh chửi hải tử mà vợ trước để lại, cũng không có dạy hư bọn họ, chỉ có điều, luôn yêu cầu rất nhiều tiền từ chỗ Chu thúc phụ, một nhà cãi vã cũng chỉ vì việc này.

"Nha đầu ngốc này, ta không cầm chút ít tiền thì làm sao bây giờ, đệ đệ con và con đều phải dựa vào ta đó! Ta cũng muốn làm mẹ kế hiền lương, nhưng không có biện pháp, ta không có bạc, không làm như vậy, chẳng lẽ muốn nhìn đệ đệ con lớn lên không cưới được vợ sao? Con đừng nghĩ Chu Sơn mất mẹ đáng thương, nó cũng khôngthiếu bạc, không nói đến nhà ngói này, chính là người mẹ đã chết đi của hắn, cũng tích góp cho hắn không ít, hơn nữa bà nội nó cũng trợ cấp cho nó, cuộc sống rất khá giả! Đừng nhìn Chu thúc phụ giống như bị ta dắt mũi, trái lại hắn rõ ràng nhất, chuyện tiền bạc hắn rất biết tính toán, nên là của con hắn, hắn tuyệt đối sẽ không lấy ra." Nhiều năm trôi qua, Tôn mẫu coi như đã nhìn thấu tính tình Chu Hải, biết bất kể như thế nào, cũng không thể lấy đi một phân tiền nào của Chu Sơn.

Tôn Huệ nhận tiền, nói: "Con biết rồi, mẹ cũng là vì chúng con, Nhị đệ còn dễ nói, nó chính là cháu ruột của Chu nãi nãi, đồ vật này nọ hắn cũng không thiếu, chỉ có Đại đệ, chúng ta phải giúp đỡ nhiều chút, nói gì đi nữa cũng phải cưới vợ cho hắn." Cũng rầu rĩ theo, mẫu thân nói, đất đai mua bằng tiền cha chết đi để lại là thuộc về Đại đệ, nhưng chỗ đất này cũng không coi là nhiều, trọng điểm chính là, phòng ốc vẫn còn là nhà tranh trước kia tạm thời lợp lên, đừng nói làm phòng cưới, chỉ ở thôi cũng là vấn đề. Tôn Huệ trong lòng tự tính toán, phải nghĩ biện pháp kiếm chút ít tiền mới được, không chỉ vì Đại đệ, nàng cũng phải chuẩn bị cho chính mình.