Julia ngước lên khỏi bứcthư của Wendell Holmes.

- Có thực sự làWendell Holmes không Tom? Cóphải một ca bệnh sốthậu sản đã khiến choCharles bị nhiễm độc máukhông?

Tom đứng bên cửa sổ,nhìn về phía biển. Sươngmù đang dần dần hélộ những ánh sáng banngày, cho dù bầu trờivẫn còn xám xịt, họvẫn có thể nhìn thấymặt nước. Những con mòngbiển bay lượn trên nềntrời lấp lánh ánh bạc.

- Đúng thế - Anhnói khẽ - Nó gầnnhư chắc chắn có liênquan. Điều mà ông tamiêu tả trong bức thưcủa mình đủ để thấysự khủng khiếp của nhữngcơn sốt hậu sản.


Anh ngồi xuống bên bànăn, đối diện với Juliavà ông Henry, ánh sánghắt qua ô cửa sổđằng sau lưng khiến khuônmặt anh bị khuất saubóng tối.

- Ở thời của Holmes- Tom nói - nóphổ biến tới mức trongthời kỳ bệnh dịch mỗigia đình có một ngườimẹ chết vì nó. Họra đi rất nhanh, bệnhviện buộc phải để haingười vào cùng một quantài. Ở mỗi khu sảnkhoa ở Budapest, những bàmẹ đang đau đẻ cóthể nhìn thấy nghĩa địaqua ô cửa sổ, hayphòng khám nghiệm tử thiở ngay dưới phòng bệnh.Chẳng có người phụ nữnào lại không sợ hãitrước khi sinh. Họ biếtrằng nếu họ vào bệnhviện để có một đứacon, cũng sẽ là dịpđể họ ra ngoài trongcỗ quan tài. Và emcó biết điều khủng khiếpnhất trong tất cả nhữngchuyện đó là gì không?Họ bị giết bởi chínhbác sĩ của họ.

- Bởi sự kém cỏicủa họ ư? - Juliabăn khoăn.

- Bởi sự ngu dốt.Vào thời đó, họ chẳngcó khái niệm nào vềhọc thuyết vi trùng. Họtiến hành một cuộc khámnghiệm tử thi mà đãcó sự phân hủy nhữngmầm bệnh, và sau đóhọ đi thẳng về phíakhu sản phụ khoa, vớiđôi tay bẩn thỉu. Họkiểm tra thật tỉ mỉtừng người, gây ra sựnhiễm trùng ở ngay từngdãy giường. Giết chết mọingười phụ nữ mà họchạm vào.

- Điều đó sẽ chẳngbao giờ xảy ra nếuhọ rửa tay sao?

- Có một bác sĩở Vienne đã đề cậpđến điều đó. Ông làmột người Hungari tên làIgnaz Semmelweis, người đã cảnhbáo rằng người bệnh đượcchăm sóc bởi những sinhviên thực tập thường ítbị chết bởi sốt hậusản hơn là những ngườiđược chăm sóc bởi bácsĩ. Ông ấy biết rằngnhững sinh viên thực tậpthường cẩn thận hơn trongmổ xẻ trong khi bácsĩ thì không. Vì thếông kết luận rằng mộtvài bệnh lây truyền đãđược lan đi từ phòngmổ. Ông khuyên tất cảnhững đồng nghiệp của mìnhnên rửa tay trước vàsau khi mổ.

- Điều đó có vẻnhư không phức tạp lắm.

- Nhưng họ đã chếnhạo điều đó.

- Họ không nghe theolời khuyên của ông taư?

- Họ buộc ông taphải thôi việc. Ông tathực sự suy sụp vàđã phải vào viện điềutrị tâm lý. Ở đóông ta đã tự cắtngón tay mình và đểcho nó nhiễm trùng.

- Như Charles Lackaway.

Tom gật đầu.

- Thật mỉa mai phảikhông? Điều đó khiến chonhững bức thư này trởnên có giá trị. Đólà lịch sử ngành yhọc, thẳng thắn rõ ràngdưới ngòi bút của mộtbác sĩ lỗi lạc từtrước đến nay.

Anh nhìn qua cái bànvề phía Julia:

- Em biết tại saoHolmes lại là một ngườihùng đến thế trong nềny học Mỹ đúng không?

Julia lắc đầu.

- Đây là ở nướcMỹ, chúng ta chưa từngnghe tới Semmelweis và thuyếtvi trùng của ông ta.Nhưng chúng ta đã quenvới những dịch sốt hậusản tương tự, và tỉlệ tử vong cao khủngkhiếp, các bác sĩ Mỹđã đổ lỗi cho khôngkhí ô nhiễm, vật chấtnghèo nàn và thậm chícả những điều kỳ cụckhi bị thương nhẹ! Nhữngngười phụ nữ đó đanghấp hối, và chẳng cóngười Mỹ nào giải thíchđược tại sao - Anhnhìn xuống lá thư -Không một ai, cho tớikhi Oliver Wendell Holmes làmviệc đó.